Wanneer schema’s ontsporen: vreemde situaties en sluimerende competitievervalsing in de B-categorie

Wie meerdere competities in de B-categorie volgt, ziet het regelmatig gebeuren: discussies, irritaties en vraagtekens rond het aantal gespeelde wedstrijden van bepaalde teams. Op Puurvoetbalonline krijg ik met enige regelmaat reacties binnen. Soms instemmend, soms kritisch, en soms wijzend op situaties die op zijn minst opmerkelijk zijn. Een treffend voorbeeld daarvan speelt zich momenteel af in de reserve derde klasse 1 en de zesde klasse poule 14.

Een opvallende scheefgroei

Bij één vereniging heeft het tweede elftal in de derde klasse 1 tot nu toe slechts vier wedstrijden gespeeld: op 27 september, 11 oktober, 29 oktober en 1 november. Dat is opvallend weinig, zeker omdat in deze competitie bijna alle ploegen inmiddels zeven of acht wedstrijden hebben afgewerkt. Het gevolg: het tweede team bungelt met afstand onderaan in het overzicht van gespeelde duels.

Maar wat het nog vreemder maakt: het derde elftal van dezelfde club heeft wel alle acht wedstrijden gespeeld. Sterker nog, samen met nog een club uit deze competitie staat het derde elftal bovenaan als het gaat om het aantal gespeelde duels. Het contrast met het tweede elftal kan bijna niet groter zijn. Dat roept vragen op. Niet omdat er direct iets mis hoeft te zijn, maar omdat het nu eenmaal vreemd oogt wanneer een derde elftal volledig op schema ligt en een reserveteam zwaar achterloopt.

Irritatie onder clubs

Het is dan ook niet vreemd dat er reacties binnenkomen van clubs die zich hieraan storen. Je proeft irritatie, soms zelfs wantrouwen. Waar het derde elftal netjes alle acht duels heeft gespeeld, staat het tweede pas op de helft. En dat wringt, want het gaat niet om één inhaalwedstrijd maar om vier achterstallige duels. Daarmee ontstaat een onoverzichtelijke stand want een team dat structureel achterloopt, trekt een hele competitie scheef.

De sluimerende dreiging van competitievervalsing

Dan komt er nog een ander element bij kijken: sportieve eerlijkheid. Een team dat vier wedstrijden achterloopt, kan op papier plots een enorme sprong maken. Stel dat het tweede elftal alle inhaalduels wint, twaalf punten dus , staat het op achttien punten. Daarmee zou in dit specifieke voorbeeld de koppositie zomaar overgenomen kunnen worden. Is dat erg? Niet per se. Maar het voelt wél oneerlijk wanneer andere zich clubs keurig aan het schema houden . Maar er is verder nog het bekende pijnpunt in het amateurvoetbal: de inzet van spelers tussen teams.

Het grijze gebied van spelersgebruik

Het KNVB-reglement rondom speelgerechtigdheid kent de bekende regel: wanneer een speler minder dan 15 wedstrijden in een hoger team heeft gespeeld, mag hij nog uitkomen in een lager team. Dat is officieel toegestaan, maar in de praktijk de ideale voedingsbodem voor creatieve oplossingen. En laten we eerlijk zijn: dat gebeurt regelmatig. Niemand zegt dat het in deze situatie ook daadwerkelijk gebeurt, maar het kan wél. En zolang het kan, blijven discussies en wantrouwen bestaan. Een team dat achterloopt in wedstrijden kan op cruciale momenten spelers vanuit een hoger elftal inzetten die volgens de letter van de wet nog speelgerechtigd zijn, maar volgens de geest van de sport misschien niet zouden moeten spelen.

Tijd voor een eerlijker systeem

Daarom zou een andere benadering logisch zijn. Een systeem dat eenvoudiger, eerlijker en minder gevoelig is voor creatieve interpretatie en waar ik 100% voor ben. Bijvoorbeeld:

Aan het eind van het seizoen krijgen spelers die vijftien keer in de A-categorie hebben gespeeld een ‘vinkje’’. Deze spelers zijn het volgende seizoen niet inzetbaar in lagere teams. Punt.

Dat zorgt voor duidelijkheid, voorkomt gesjoemel en maakt het makkelijker voor de KNVB én clubs om grip te houden op de sportieve eerlijkheid binnen competities.

Ook praktisch: minder gezeur binnen clubs

Daarnaast lost zo’n systeem een ander veelvoorkomend probleem op: verenigingen die eigenlijk niet genoeg spelers hebben voor twee teams of drie teams worden geconfronteerd met realisme . Er wordt namelijk week in, week uit teveel gepuzzeld, geschoven en geïmproviseerd. Het voorbeeld uit de derde klasse 1 laat weer eens zien hoe snel er een gevoel van oneerlijkheid kan ontstaan, zelfs zonder dat iemand daadwerkelijk iets verkeerd doet. En precies daarom is het tijd om structureel te kijken naar oplossingen die competitievervalsing ,of zelfs maar de schijn ervan , zo veel mogelijk voorkomen. Want uiteindelijk wil , althans dat denk ik, iedereen hetzelfde: een eerlijke competitie waarin teams mét en tegen elkaar op sportieve wijze kunnen strijden, zonder vage randzaken of onnodige irritaties.